Het coronavirus heeft grote gevolgen voor ondernemers. Veel bedrijven kunnen namelijk niet meer leveren. Denk bijvoorbeeld aan kinderdagverblijven. Zij hebben toegezegd kinderopvang te leveren, maar mogen dat nu niet vanuit de overheid. Een ander scenario is dat toeleveranciers niet meer leveren, waardoor de productie stil komt te liggen.
Uitgangspunt is dat overeenkomsten gewoon moeten worden nagekomen. Anders kan dat leiden tot aansprakelijkheid. Op die hoofdregel zijn echter twee uitzonderingen: overmacht en onvoorziene omstandigheden. Daarover zal in dit artikel meer worden uitgelegd.
Een overeenkomst moet in principe worden nagekomen. Als niet wordt nagekomen dan kan de wederpartij bijvoorbeeld schade of nakoming vorderen. De ander kan ook de overeenkomst ontbinden. Meer informatie over de gevolgen van het niet nakomen van overeenkomsten vindt u hier.
Overmacht wordt ook wel force majeur genoemd. Daarvan is sprake als de nakoming van de overeenkomst wordt verhinderd door een omstandigheid die niet toerekenbaar is aan de contractspartij. Twee elementen zijn van belang: verhindering en toerekenbaarheid.
Niet iedere verhindering kan leiden tot een geslaagd beroep op overmacht. Daarvoor moet sprake zijn van een voldoende ernstige verhindering. Die verhindering moet zo ernstig zijn dat nakoming daardoor écht onmogelijk wordt.
Daarnaast is van belang dat de verhindering niet toerekenbaar is. Dit is het geval als een tekortkoming niet is te wijten aan schuld, rechtshandeling of in het verkeer geldende opvattingen. Toerekenbaarheid gaat dus verder dan alleen de vraag of de contractspartner een fout heeft gemaakt (schuld), ook wordt gekeken naar of dit in zijn risicosfeer ligt. Bijvoorbeeld een huurder die geen omzet genereert en daarom zijn huurovereenkomst niet nakomt, zal geen beroep kunnen doen op overmacht. Immers, het generen van omzet ligt in zijn risicosfeer.
In veel overeenkomsten en algemene voorwaarden staat een overmachtsclausule. In zo’n clausule kan bijvoorbeeld staan dat ziekte geen (of juist wel) een reden is voor overmacht. Dat kan er ook toe leiden dat een verhindering niet of wel toerekenbaar is.
Of de coronacrisis een reden is voor overmacht, verschilt per geval. Het coronavirus is op zichzelf zeer ernstig, maar niet iedere ondernemer wordt er even hard door getroffen. Voor het kinderdagverblijf of de horeca wordt bijvoorbeeld vanuit de overheid maatregelen opgelegd. Dan zal eerder aangenomen worden dat sprake is van een voldoende ernstige verhindering. Daarnaast kan veel worden uitgesloten in algemene voorwaarden.
Het corona virus zal impact hebben op uw onderneming. U bepaalt zelf hoe dat uitpakt. Grijpt u kansen, of steekt u de kop in het zand. Heeft u behoefte aan een advocaat die met u meedenkt, en u ondersteunt bij het vermijden van juridische valkuilen? Neem dan contact op met Mulders Advocaten.
Mulders Advocaten staat al 30 jaar ondernemers bij in goede en slechte tijden. Daarom iedere dag tussen 17:00 en 18:00 een online vragenuur voor ondernemers. Door middel van videobellen kunt u direct advies krijgen. Aanmelden kan hier!
Lees ook de volgende artikelen:
Stephan Mulders is sinds 2017 advocaat in Limburg. Hij heeft een bedrijfskundige achtergrond en staat voornamelijk ondernemers bij. Stephan adviseert en procedeert met name op het gebied van ondernemersrecht, huurrecht, arbeidsrecht en privacy-recht. Volg Stephan via LinkedIn.
Stephan is bereikbaar via e-mail (mailto: stephan@mulders-advocaten.nl) en via 0475 419 419